قسمت اول نگاهی به اندیشه‌های سیاسی امام(ره) در زمان انتخابات

صالح اسکندری معتقد است که نظریه ولایت فقیه از زمان شیخ مفید مطرح شده بود، اما امام(ره) در گام نخست به شکل ایجابی ولایت فقیه را مطرح فرمودند و در گام بعدی نظام‌سازی کرده و آن را در معرض رأی مردم قرار دادند.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگارانملت شهیدپرور ایران بدانند این روزها روز امتحان الهی است. روز پرخاش علیه کسانی است که با اسلام کینه دیرینه دارند. روز انتقام از کفر و نفاق است. روز فداکاری است. امروز روز عاشورای حسینی است. امروز ایران کربلاست. حسینیان آماده باشید. «جهزوا انفسکم بالصلاح و السلاح» نهراسید که نمی‌هراسید.

کمربندهایتان را محکم کنید. ای آزادگان و احرار به پا خیزید! قدرت‌های بزرگ شرق و غرب می‌خواهند شما را در زیر چکمه‌ها و چنگال‌های کثیف و خونین خود خرد کنند که حتی آخ هم نگویید. امروز روز مقاومت است. امروز روز درنگ نیست. امروز روز صیقل انسانیت انسانهاست. روز جنگ است. روز احقاق حق است و حق را باید گفت و انتظار آن که جهانخواران ما را یاری کنند بی‌حاصل است.

امروز روز حضور در حجله جهاد و شهادت و میدان نبرد است. روز نشاط عاشقان خداست. روز جشن و سرور عارفان الهی است... اینجانب در هر شرایطی در انتخابات شرکت می‌کنم و ان‌شاءالله دنیا خواهد دید که مردم عزیز ایران چگونه حماسه حضور گذشته خویش را در سراسر میهن اسلامی تکرار خواهد کرد. (انتخابات سال 67- آخرین انتخاباتی که در حیات و حضور امام خمینی(ره) برگزار شد.)

امام(ره) در مورد انتخابات و افراد اصلح برای اداره امور کشور آنچنان مواضع روشنی دارند، که هیچ‌کس نمی‌تواند این جهت‌گیری را تغییر دهد یا به گونه‌ای غیر از آنچه هست، تحریفش کند.
امام(ره) همواره بر حفظ استقلال ملت تأکید داشتند و بالطبع این وظیفه را جزو اهم وظایف کاندیدای منتخب ملت نیز می‌دانستند.

 بنابراین اصلح از نگاه امام(ره) کسی است که نه تنها استقلال مرزهای جغرافیایی کشور را ضامن باشد، بلکه در همه ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... نیز به حفظ استقلال کشور اعتقاد راسخ داشته و در لایه‌هایی عمیق‌تر باور عدم وابستگی به بیگانگان را در همه ابعاد محقق سازد امام(ره) در دیدگاه سیاسی خود اعتقاد محکمی به مرزبندی با دشمن داشتند. سازش با دشمن و عقب‌نشینی از باورهای انقلابی در مکتب سیاسی امام(ره) یک ضعف بزرگ و بی‌ثباتی در برابر بیگانگان محسوب می‌شد.

مرزبندی با دشمنان انقلاب اسلامی

من امیدوارم که ملت شریف ایران در این امر الهی (انتخابات) یکدل و یک جهت در روز انتخابات به سوی صندوق‌ها هجوم برند و آرای خود را به صندوق‌ها بریزند. (صحیفه امام/ جلد17/ ص133 تا 134)

دکتر صالح اسکندری، استاد دانشگاه، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و سردبیر هفته‌نامه آدینه تهران درباره اندیشه سیاسی امام(ره) در انتخابات در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان توضیح می‌دهد: «امام(ره) در دوران پیروزی انقلاب اسلامی و تداوم نهضتشان همواره بانوشتار و گفتار روشنگرایانه خویش خطوط اصلی انقلاب اسلامی را تبیین نمودند و مهم‌ترین وظیفه ما و مسئولین مملکتی حفظ همین مرزها و پاسداری از این خطوط است. اصلا برای همین بزرگداشت رحلت امام(ره) را می‌گیریم که با باورهای ایشان تجدید میثاقی داشته و متعهد شویم که این خطوط را در مشی زندگی خود پیگیری خواهیم کرد. 

این خطوط به صورت روشن در وصیت‌نامه سیاسی- الهی ایشان، سیره سیاسی‌شان، رفتار و سیر و سلوک امام(ره) به صورت مشخص درج شده‌اند.» این کارشناسان مسائل سیاسی یکی از اصلی‌ترین خطوط در اندیشه سیاسی امام(ره) را مرزبندی با دشمن دانسته و می‌گویند: این مرزبندی به معنای ایستادگی در برابر مستکبران و حمایت از مستضعفین است.

به همین دلیل امام(ره) می‌فرمایند: دشمنان ما و جهان‌خواران، تا کی و کجا می‌توانند ما را تحمل کنند؟ تا کی استقلال ما را می‌پذیرند؟ آنها هرگز دست از مبارزه با شما برنخواهند داشت، مگر این‌که شما را از خط اصلی خود منحرف سازند.

حفظ این مرزبندی در ایام انتخابات اهمیتش دوچندان می‌شود، چرا که هنوز هم افرادی هستند که ندای سازش و عقب‌نشینی در برابر دشمن را مطرح می‌کنند. این‌ها همان‌هایی هستند که ترس از جهانخواران به جانشان نفوذ کرده و دائما سازش با آمریکا را پیش می‌کشند. از نگاه سیاسی امام(ره) اگر کاندیداها باور مرزبندی با دشمن را نداشته باشند، انتخابات عملا در خط سازش و عقب‌نشینی گام برمی‌دارد که این بزرگ‌ترین ضرر به انقلاب اسلامی و ملت است.

دکتر اسکندری پاسداری از استقلال کشور را یکی دیگر از شاخصه‌های سیاسی امام(ره) دانسته و می‌گوید: «همواره بین استبداد داخلی و استعمار خارجی یک پیوند وجود داشته است. استبداد محمدعلی شاه با حمایت روس‌ها شکل گرفت. استبداد رضاخانی تحت لوای حمایت انگلیس‌ها بود.

یکی از شاخصه‌های مطرح شده توسط امام(ره) این است که اجازه ندهیم شائبه بازگشت دیکتاتوری در کشور به وجود بیاید. باید همواره مردم سالاری دینی برقرار باشد و هر تصمیمی با رأی و نظر مردم اتخاذ شود. کاندیدای اصلح کسی است که از آزادی رأی مردم و استقلال کشور حمایت کند.»

وی ادامه می‌دهد: «باور امام(ره)، باور قدرتمند و توانایی است. اگر ملت این باور را داشته باشد برای ایستادگی در برابر قدرت‌های بزرگ هراسی به دل راه نمی‌دهد. امام(ره) صراحتا عنوان می‌کنند که دمکراسی در متن اسلام مندرج است. مردم می‌توانند به باورهای خود بپردازند، تا زمانی که توطئه‌ای در کار نباشد.»

باور نقش مردم در اداره کشور

دولت، استانداران و فرمانداران در هر جایی که هستند باید خدمت کنند. وقتی خدمتگزار ملت شدیم، مردم هم از دولت پشتیبانی می‌کنند. طمع اجانب از بین می‌رود. (سخنان امام (ره) مورخه 1/10/61)
بعد از مرزبندی با دشمن و پاسداری از استقلال کشور، باورمندی به نقش مردم در اداره کشور شاخصه دیگری در اندیشه سیاسی امام(ره) محسوب می‌شود.این که نظام مردم‌سالاری دینی هر چهار سال در معرض رأی مردم قرار می‌گیرد، حکایت از نوآوری بی‌بدیل امام‌(ره) در نظام‌سازی دارد.

صالح اسکندری معتقد است که نظریه ولایت فقیه از زمان شیخ مفید مطرح شده بود، اما امام(ره) در گام نخست به شکل ایجابی ولایت فقیه را مطرح فرمودند و در گام بعدی نظام‌سازی کرده و آن را در معرض رأی مردم قرار دادند.

وی می‌گوید: «جمهوریت ما پدیده‌ای بیگانه نیست، بلکه از متن اسلام نشأت گرفته است. بنابراین برای دشمنان ما مهم است که انتخابات را سرد جلوه دهند. چون آنها به خوبی می‌دانند که یکی از نکات قوت انقلاب تکیه بر رأی مردم است.» چهارمین شاخصه دیدگاه سیاسی امام(ره) در انتخابات ایمان و عمل صالح کاندیداها در حوزه سیاست است. ایشان هیچ‌گاه سیاست را تعبیر به قدرت‌طلبی نکرده و آن را عامل هدایت جامعه به سمتی که صلاح ملت در آن است، تعریف می‌کنند.

همه چیز را در گرو نام خدا می‌دانست

 محمد اسماعیل کوثری، فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله (در زمان دفاع مقدس) و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی یکی از ارکان اصلی اندیشه سیاسی امام(ره) در انتخابات را دعوت همه آحاد ملت به وحدت عنوان کرده و می‌گوید: «امام(ره) همواره به حضور پرشور مردم در انتخابات تاکید داشتند. ایشان معتقد بودند برای همین حضور هم باید نیت شرکت‌کنندگان چه از قشر کاندیداها و چه از قشر رأی‌دهندگان (مردم) خدایی باشد.

به کاندیداها سفارش می‌کردند طوری عمل کنید که مردم با عمل شما به اسلام و انقلاب بیش از پیش خوشبین شوند و برای پشتیبانی از جمهوری اسلامی اطمینان قلبی به راهی که برگزیده اند، پیدا کنند.

بحث رسیدگی به وضع طبقات پایین جامعه همواره مورد تأکید ایشان در جمع مسئولین و کاندیداهای انتخاباتی بود. ایشان ساده‌زیستی و مردمی بودن را از رئیس جمهور می‌خواستند.»کوثری به نداهای سازش با استکبار که توسط برخی از افراد از گوشه و کنار شنیده می‌شود، اشاره کرده و می‌گوید: «امام(ره) از رئیس دولت انتظار داشتند که باعزت و مقتدرانه در برابر استکبار بایستند و این اقتدار راپایه و اساس سیاست کلان خارجی کشور قرار دهد.

 به ملت و مسئولین تأکید داشتند که احساس حقارت در برابر بیگانگان را کنار گذاشته و ریسمان محکمی از وحدت بین مسئولین و مردم در برابر بیگانگان ایجاد شود. پایه سیاست داخلی را پیشرفت مملکت در همه ابعاد و نیز رسیدگی به وضعیت معیشت مردم می‌دانستند و سفارش می‌کردند باید برای معیشت مردم فکر اساسی بشود.»

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با استناد به نظرات سیاسی امام(ره) بزرگ‌ترین پشتوانه دولت را خوشبینی مردم به عملکرد مسئولانشان دانسته و می‌گوید: «حضرت امام خمینی(ره) خود به آنچه که مطرح می‌کردند در عمل انجامش می‌دادند. همین ساده‌زیستی، عمل‌گرایی یکی بودن پنهان و آشکار آن حضرت بود که همگان را شیفته می‌ساخت و از شخصیت امام(ره) الگویی جهانی ساخته بود.»

فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله در دوره دفاع مقدس ادامه می‌دهد: «امام(ره) هرگز موفقیت‌های به دست آمده را از آن نام خود و یا نیروهایش نمی‌دانست. در زمان آزادسازی خرمشهر نگفتند رهبری من یا اقتدار نیروهایم مسبب این پیروزی شد، بلکه فرمودند: خدا خرمشهر را آزاد کرد.

این گونه بود که در واقعه محاصره مهران نیروهای خسته و از پا درآمده رزمندگان وقتی مطلع شدند امام(ره) از طریق سید احمد آقا، از فرمانده سپاه وضعیت مهران را سه بار پیاپی جویا شده، انگیزه و نیروی تازه‌ای پیدا کردند و به شوق تأمین خواسته امام(ره) تا آخرین نفس جنگیدند و بالاخره مهران آزاد شد. همه این مصادیق یکی بودن حرف و عمل امام(ره)، یکی بودن آشکارا و پنهان ایشان و نیز محبوبیت‌شان در دل مردم و رزمندگان اسلام را نشان می‌دهد. بنابراین منتخبین مردم در انتخابات باید همین خصوصیات را داشته باشند.»

پرداختن به لایه‌های عمیق‌تر حفظ استقلال ملت تکلیفی است که به همه ملت متوجه است. به زن و مرد. و به آن کسی که به حد رای دادن قانونی رسیده واجب است. این مسئله که در پای صندوق‌های تعیین رئیس‌جمهور حاضر بشوند و رأی بدهند.اگر سستی کنید، کسانی که می‌خواهند این کشور را به باد فنا بدهند، ممکن است پیروز بشوند... (صحیفه امام(ره)- جلد 18- ص 366 تا 368)

محمد ذوقی، مدیرعامل سابق خبرگزاری دانشجو و یک فعال سیاسی با اشاره به این که بیشترین واژه استفاده شده در صحیفه امام(ره) کلمه استقلال است، می‌گوید: «از نظر امام(ره) تعهد مسئولین به اسلام ناب در وهله اول اهمیت دارد و در گام بعدی تخصص و کارآمدی ایشان مطرح می‌شود.»

وی در مورد تأکید امام(ره) به مسئله حفظ استقلال توضیح می‌دهد: «توجه به استقلال در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... از دید ایشان مهم تلقی می‌شود. نباید نازل‌ترین سطح را از تعریف حفظ استقلال برداشت کرد. استقلال لایه‌های عمیق‌تری هم دارد. مثل گفتمان اقتصادی اسلامی که به مقاومت اقتصادی تعبیر می‌شود.»گالیا توانگر/کیهان